Toplumsal Değişimde Camilerin Rolu
28.04.2016
Cami Merkezli Bir Topluma Doğru
09.12.2015
Mehmet Keskin
Resulünü bize örnek kılan Allah’a hamdolsun. Hayatıyla ve kurduğu müesseselerle günümüze ışık tutan ve önümüzü aydınlatan Hz. Muhammed (SAV)’e salât ve selam olsun.
(O öyle lütufkâr) Allah'tır ki, gökleri ve yeri yarattı, gökten suyu indirip onunla rızık olarak size türlü meyveler çıkardı; izni ile denizde yüzüp gitmeleri için gemileri emrinize verdi; nehirleri de sizin (yararlanmanız) için akıttı.
Düzenli seyreden güneşi ve ayı size faydalı kıldı; geceyi ve gündüzü de istifadenize verdi.
(İbrahim Suresi 32-33)
GİRİŞ
• Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim hayatın kaynağıdır. İnsan hayatının bütün alanlarına hitap eder. Camilerimiz Kur’an’ın öğretildiği ana mekanlardır. Bu yüzdendir ki camiler hayatın merkezini oluşturmaktadır.
• Allah Teala kainatta yarattıklarını insanın kullanımına tahsis ederken insanı bunlar üzerinde düşünmeye ve onları amacına uygun olarak kullanmaya davet etmektedir.
• Bütün kitaplar Kur’an-ı anlamak için okunur. Bütün ilimler de tabiatı tanımak ve Allah’ın razı olduğu ölçülere uygun yaşamak için edinilir.
• Kur’an-ı Kerim bütün ilimlerin kaynağıdır. Biz insanlara doğru yaşamayı öğretmesi gereken camiler Kur’an-ı ve ondan neşet eden ilimleri de öğretmelidir.
• Dolayısıyla camiler sadece dini ilimlerin öğrenildiği yerler değil bütün ilimlerin öğretildiği, öneminin kavratıldığı mekanlar olmalıdır.
• İnsan beşikten mezara kadar ilmin ışığında yaşamaya muhtaçtır.
• Camilerin, insanın hayatının belli bir döneminde uğradığı ve eğitim aldığı yerler olmaktan çıkarılması gerekmektedir.
• Eğitimciler insan karakterinin oluşumunda en önemli dönem olarak 4-6 yaşı görmesine rağmen, camilerimiz bu yaştaki çocukların karakterinin oluşumunda ne yazık ki kayıtsız kalmaktadır.
• Medeniyet bir toplumun bütün yaşam alanlarında ilerlemesiyle oluşur. Gerçek anlamda insanî medeniyetler hep vahiy merkezlidir. Bilim, sanat, zanaat ve bütün diğer yaşam alanları Kur’an’ın ışığında gelişmedikçe toplumda arzu edilen huzur ve saadet bulunamayacaktır. Gelişme ve ilerleme adalet ve meslekler camilerimizde tanıtılan Kur’an’dave insaniyetle değil bugünkü gibi vahşice olacaktır. Alemin ihtiyaç duyduğu bütün icatlar, keşifler n ilham alınarak yapılmalıdır. Akşemseddin hazretlerinin ilminin kapsamı ve genişliği bunun en güzel örneğidir.
CAMİLERİN YAPMASI GEREKEN EĞİTİM HİZMETLERİ
a) Ders halkaları (Hadis, Tefsir, Fıkıh, Akaid vb.)
b) Takrir usulüyle Kıraat, Ta’lim
c) Öğrenci gruplarına Yönelik Kur’an-ı Kerim ve Dini Bilgiler Öğretimi
d) Cemaate Yönelik Kur’an-ı Kerim ve Dini Bilgiler Öğretimi
e) Kadınlara Yönelik Kur’an-ı Kerim Dini Bilgiler Öğretimi
a) Öğreticilere yönelik
b) Anne Babalara yönelik
c) Halka Yönelik
D. Kurs
a) Dil Kursları (İngilizce, Arapça)
b) Sanat Kursları
c) Meslek Kursları
E. Öğrenci Destek Hizmetleri
d) Etüt ve Kurs
F. Kur’an Kursu
e) Yaz Kur’an Kursu
f) Kış Kur’an Kursu
g) Daimi Gündüzlü ve Yatılı Kur’an Kursları
G. İhtisas Eğitimi
H. İstişareler (Yunus Emre istişareleri)
a) Gezi
b) Anma programları
c) Kahvaltılar
d) Kaynaşma - tanışma toplantıları
e) Kermes
a) Spor Etkinlikleri
b) Gezi, Piknik
c) Havuz
a) Fakirlerin ve muhtaçların tespiti ve bunlara yardım edilmesi
b) Aşevi
c) Öğrenci Bursları
D. Basın yayın faaliyetleri
a) Dergi, Faaliyet Bülteni
b) Kitap, Broşür,
c) İnternet Sitesi
d) Takvim
e) Ajanda
f) İmsakiye vb.
g) Eğitim Materyallerinin Geliştirilip Yayınlanması
E. Sosyal duyarlılık projeleri
h) Kan bağışı
i) Ziyaretler (Çocuk Esirgeme Kurumu, Huzur evi, Özel ve gün ve haftalarda meslek gruplarına yönelik ziyaret)
CAMİ EĞİTİMİ HİZMETLERİNDE BAŞARIYIVE HİZMETLERİN İSTİKRARINI SAĞLAYACAK HUSUSLAR
Sevgi Merkezlilik
• Camilerimizde hizmetler sevgi ruhuyla sunmalıyız.
• Hizmet ettiğimiz insanlar arasında ayrım yapmamalıyız.
• Kapımıza gelen hiç kimse kovulmamalı, hakir görülmemeli ve dışlanmamalı.
• Allah’ın evinde kendimizi bekçi ve hizmetçi olarak görmeli, bu yüzden kimseyi Allah’ın merhametinden uzaklaştırma hakkımızın olmadığını bilmeliyiz.
• Gerek yaz, gerekse kış dönemi Kur’an Kurslarımızda ve diğer eğitim hizmetlerinde bir öğrencinin dövülmesi söz konusu olamaz.
• Caminin, Allah’ın Evi’nin insanların gönlünde sevgi ile merhamet ve hoşgörü ile yaşaması bizim en önemli görevlerimizdendir.
• unu sağlama gayretimizin karşılığında insanların akın akın camimize destek olduklarına bizzat şahit olacağız.
İstişare
• İhtiyaç duyduğumuz bir çalışmayı alanının uzmanları ile istişare edip planlamalıyız.
• “İşlerinizi istişare ile yapınız” düsturunca hareket ederek her alanda danışacak ehil insanlara ulaşmalıyız.
• Sadece danışmak yeterli olmamakta, bazen danıştığınız kişilerle sürekli bir iletişim içerisinde olmamız gerekmektedir. Bu durumda belirli sürelerle istişare toplantıları yapmalıyız.
Planlama ve Programlama
• Bütün çalışmalarımız bir plan ve programa dayanmalıdır. Yeni bir çalışmayı ortaya koymadan önce elde edeceğimiz sonuçları belirleneli ve bu çalışmada görev alacak ehliyetli insanları tespit edip böylece yola çıkmalıyız.
• İşinin uzmanı olan kişiler bizim hedeflerimizi masaya yatırıyor, planlıyor ve uygulama safhasında bizimle hareket ediyor. Hatta bizzat sorumluluğunu üstleniyor.
• Yapacağımız çalışmayı önce yazılı olarak hazırlamalı, çalışma takvimini belirlemeli ve buna hassasiyetle uymalıyız.
• Bütün kademelerde görev alacakları tespit edip görev paylaşımı ve sorumlulukların takibi konusunda disiplinli bir tutum sergilemeliyiz.
• Planladığımız bir çalışmayla ilgili yazdığımız projenin yanında bütçesini hazırlamalı, hangi süreçlerde ne kadar finansal desteğe ihtiyaç duyduğumuzu ve bunun nerden karşılanabileceğini belirlemeliyiz.
Raporlama ve Anket
• Yapılan çalışmaların hepsi belirli süreçlerle raporlanmalı ve arşivlenmelidir.
• Camilerimizde gerek kendi projesini gerek bizim verdiğimiz bir görevi gerçekleştiren bir kişi iş sonunda raporunu sunmalıdır.
• Alınan raporlar daha sonraki faaliyetlerin planlama ve uygulama aşamasında bize yol göstermekte ve hataları en aza indirmektedir.
• Raporlama sadece yazılı olarak değil ayrıca sözlü de sunulmaktadır. Özellikle Yaz Kur’an Kursu esnasında yapılabilecek haftalık zümre toplantıları faaliyetlerin sözlü sunumu ve değerlendirilmesi mahiyetinde olabilir.
• Yapılan çalışmaların sonucunda genellikle memnuniyet anketleri uygulanmalıdır.
• Ayrıca bir çalışmaya başlarken tutum anketleri uygulanıp sonuçları planlamaya yansıtılmalıdır.
Gönüllülük
• Camilerimiz hizmet etmeyi arzulayan gönüllülerin buluşma noktası olmalıdır.
• Camilerimiz projesi olan ve hizmet etmek isteyen herkese açık olmalıdır. Bu vesileyle birçok gönüllüye ulaşılabilir.
• Gönüllülerin yaptıkları hizmetler çerçevesinde kendilerini yetiştirebilmeleri de camilerimizin önem vermesi gereken bir durumdur.
• En iyi öğrenme ve gelişmenin hizmet içerisinde gerçekleşeceğine inanıyoruz. Camimize hizmet ederken kendisinin de geliştiğini gören bireyler hem gönüllümüz olmakta hem de çalışmalarında samimiyet ve ihlâsını muhafaza etmektedir.
• Bizimle çalışan insanlar kendi elleriyle hizmet etmenin mutluluğunu tadıyor ve böylece kendini camiye adıyor. Bu durum çok sayıda gönüllünün ortaya çıkmasına ve hizmetlerin sürekliliğine vesile olmaktadır.
• Bir vakit namazını camimizde kılan, birkaç gün öğrencimiz olan veya kısa bir dönem de olsa bizden bir görev alan herkese camimizin sevgisini verebilmeli ve gönüllerinde bir hoş seda bırakabilmeliyiz.
Yönetim ve Organizasyon
• Bir imam olarak kendimizi insanlardan müstağni görmeyi kendimize yakıştıramıyorum. Herkesin benden üstün yönleri olabileceğini düşünerek hareket etmeliyiz. Bu yüzden insanları yönetmeyi değil işleri yönetmeyi öne çıkartmalıyız.
• Esnek bir yönetim anlayışına sahip olsak da işin takibi ve sonuçların alınması hususunda asla esnek davranmamalıyız. İş disiplininden taviz vermeden ancak kimseyi de kırmadan hareket edebilmeyi esas almalıyız.
Ehliyet ve liyakat
• Kapımız her insana açıktır ancak kişilere yapmak istedikleri işin zorluklarını ve bunu başarıp başaramayacaklarını hatırlatmak vazifemizdir.
• Eğer bir iş bizim tarafımızdan verilecek ise vereceğimiz kişinin ehliyetine, bizi temsil edip edemeyeceğine bakmak durumundayız.
• Kendi getirdiği çalışmayla beraber bizim yanımızda bulunan kişilerin ise işlerini takip etmek ve gerektiği zaman katkı sağlamakla onun da başarılı olmasını sağlamalıyız.
• Eğitim hizmetlerimizde ve özellikle yaz ve kış Kur’an kurslarımızda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ile İHL Öğretmenlerini görevlendirmeliyiz.
• Ehliyetin samimiyetle buluştuğu böylesi organizasyonlar la camilerimizi taçlandırmalıyız.
CAMİDE BAŞARILI BİR EĞİTİM HİZMETİNİN DAYANDIĞI TEMEL UNSURLAR
İnsan Kaynaklarının Etkin ve Verimli Yönetimi
• Yaptığımız her çalışma gönüllülerin omuzları üzerinde yükselmelidir.
• İnsanların sınırlılıkları olabileceğini hesap etmeliyiz.
• İnsanlara görev verirken zorlayıcı olmayıp onların arzu ve kabiliyetlerine uygun iş taksimatında bulunmalıyız.
Şeffaf ve İktisatlı Finans Yönetimi
• Camimize zamanını ve mesaisini harcayan; işlerinde samimiyeti ve ihlâsı ilke edinmiş kişilerin alın terleri camimiz tarafından elden geldiğince karşılanmaya çalışılmalıdır.
• Hizmetlerle ilgili gereksinim duyulan her türlü malzeme ve araç gerecin temini konusunda masraf ve harcamalardan kaçınılmamalıdır.
• Cami gelir giderleri ve hizmetlere yapılan harcamalar konusunda şeffaf olunmalı, özellikle nakit alımı ve harcanması sırasında imamlar olarak yalnız bulunmamaya dikkat edilmelidir.
Mekânın Fonksiyonel Kullanımı
• Camimizde hiçbir mekân boş kalmamalıdır.
• Elimizdeki salon ve odaların kullanımı için bir ön planlama yapılmalıdır.
Etkili İletişim
• Camilerimiz internet ve telefon iletişimi sayesinde Türkiye’nin her tarafından izlenebilmeli ve istifade edilebilir olmalıdır.
Teknolojik Donanım
· Hizmetlerimiz için lazım olan her türlü teknoloji temin edilmeli ve kullanıma sunulmalıdır.
Organizasyon
• Camilerimizdeki hizmetler bizim önderliğimizde icra edilmelidir.
• Cami derneği bizim inisiyatifimizle aktif olarak hizmetlerin içine katılmalıdır.
• Her imam cami derneği yönetiminde bulunmalıdır.
SONUÇ
• Bu düşüncelerle; Yunus Emre Camii’nde yaptığımız her faaliyette Peygamberimizin (SAV) kurmuş olduğu mescidi kendimize örnek almaya çalıştık, hitap ettiğimiz insan kitlesini ayırmadan hepsine kucak açtık ve hizmetlerimizi mahallemizin yanında bütün Türkiye’ye ulaştırmayı hedef edindik.
• Peygamberimiz (SAV) dönemindeki Mescid-i Nebevi’yi tanıdıkça bütün camilerin onun bir şubesi olması gerektiğine inanıyoruz.
• Peygamberin (SAV) mescidi hayatın içinde kurulmuştu ve hayat onun etrafında şekillenmişti.
• Toplumun maddi ve manevi bütün ihtiyaçları orada karşılanmaktaydı.
SON SÖZ
Ne mutlu o imamlara ki kendilerini Hz. Peygamber’in varisi, camilerini de Mescid-i Nebevi’nin şubesi kılmışlardır.
